Cây Gỗ Samu (Sa mộc) là gì, có tốt không?
Bạn có thể đã nghe đến cái tên gỗ sa mu, cây samu,… nhưng bạn chưa biết loại cây gỗ samu này có các đặc điểm nhận dạng, cách phân biệt chúng với các loại cây gỗ khác, nó có tốt không, trồng ở đâu,… Hôm nay hãy cùng đi tìm câu trả lời nhé.
Tham khảo thêm:
- Cây gỗ gõ đỏ là cây gì, có tốt không?
- Gỗ lũa là gì? Làm sao để phân loại Gỗ lũa
- Gỗ Tần Bì là gì? Gỗ Tần Bì có tốt không?
Cây samu là gì?
Cây samu hay còn có tên gọi khác đó là chi sa mộc, tên khoa học đặt theo tên bác sỹ người Anh Dr. James Cunningham là Cunninghamia. Đây là cây thuộc họ bách (hoàng đàn với 27 – 30 chi và khoảng 130 – 140 loại dải khắp trên thế giới). Cây samu được coi là có nguồn gốc từ Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam sau đó được nhân giống trồng ở nhiều nước trên thế giới.
Cây Samu có đặc điểm gì?
-
Thân cây samu
Đặc điểm của thân cây samu đó là tròn, thẳng đứng, chiều cao của một cây trưởng thành khoảng từ 20 – 30m, đường kính thường dựa vào độ tuổi của cây có thể lớn hơn 2m. Vỏ cây màu nâu hoặc nâu xám, vỏ nứt dọc thân theo mùa.
Một đặc trưng nữa của loại cây này đó là lõi của thân thường bị rỗng do di truyền từ giống chính vì vậy khi nhân giống cần lựa chọn cẩn thận cây cha.
-
Lá cây samu
Đây là một loại cây phù hợp với khí hậu lạnh nhưng cũng phát triển được ở những nơi cận xích đạo, là hình trụ đặc trưng thuộc loại lá kim, mọc tương tự lá thông, với các lá kim ngạnh mềm, lá rất dai, cứng và màu xanh lục. Lá cây dài từ 2 – 7cm, rộng 3mm- 5mm. Trong thời tiết lạnh giá như tuyết rơi tại các tỉnh vùng cao lá có thể chuyển sang màu nâu đồng.
-
Hoa và Quả của cây Samu
Cây sinh trưởng đến khoảng 10 năm tuổi là bắt đầu có thể ra hoa. Do màu nón(cụm hoa) dễ lẫn với lá chính vì vậy chúng ta thường khó nhìn thấy, hoa thường mọc vào cuối mùa xuân. Hoa đực mọc thành nón với 10 – 30 hoa mọc tại đầu cành, nón cái mọc đơn lẻ với 2 – 3 hoa lại với nhau và mọc tại gốc lá. Vào đầu mùa đông chồi sẽ chín dài khoảng 3 – 4cm hình trứng, vỏ có các vẩy nhìn gần giống vỏ quả dứa, hạt chứa trong các vẩy từ 3 – 5 hạt. Mùa thu hoạch quả vào giữa tháng 10 – cuối tháng 12 dương lịch.
-
Rễ cây samu
Rễ cọc(rễ chính) thường ít phát triển sâu vào lòng đất, thay vì đó chúng mọc ngang, ăn nông, tận dụng lớp dinh dưỡng từ lớp bề mặt.
Đặc điểm sinh thái của cây gỗ Samu
Cây gỗ samu sinh trưởng và phát triển tốt ở những vùng có khí hậu ôn hòa, nhiệt độ trung bình từ 15 – 20, lượng mưa 1500 – 2000mm trên một năm và độ ẩm 75%, vùng núi cao nhiều xương mù và ánh sáng tán xạ.
Cây gỗ samu ưa đất ẩm, đá vôi, đá phiến thạch sét hoặc đá phiến mica, đá macma, đất thoát nước tốt, nhiều mùn, có độ PH > 5, ưa sáng và không thích hợp sinh trưởng trên đất có nồng độ kiềm cao hoặc đất nhiễm mặn.
Samu cũng là loại cây ưa sáng, phát triển rất nhanh và vươn lên tầng trên nếu mọc cùng các loại cây rừng khác.
Gỗ Samu là gì?
Đây là một loại gỗ quý thuộc nhóm I (nhóm 1) các cây gỗ quý có mặt tại rừng tự nhiên và rừng trồng tại Việt Nam.
Gỗ samu có mùi thơm tự nhiên rất dễ chịu, khá bền với điều kiện tự nhiên, ít bị mối mọt tốt tương tự như Hồng Sam và cây Bách (Nhật Bản), màu gỗ vàng đậm hoặc hồng nhạt tùy cây, vân gỗ rõ nét.
Ứng dụng của cây gỗ Samu
Tại Việt Nam và Trung Quốc loại gỗ này được ưa dùng làm vật liệu thi công nội thất nhà ở như cầu thang, cửa, bàn ghế, tủ, sàn, dựng đình chùa, miếu, đóng thuyền, đồ gia dụng, quan tài,…. Và dưới đây chúng ta sẽ cùng tham khảo một vài ứng dụng của loại gỗ này:
Phản gỗ samu
Hiện nay các đồ nội thất là từ gỗ samu chủ yếu là phản, bàn ghế, sập, tủ, đóng giường,…
Tượng gỗ samu
Một ứng dụng phổ biến tại Trung Quốc và một số tỉnh vùng cao đó là sử dụng loại gỗ này để đục – đẽo thành tượng phật dùng để thờ cúng tại các chùa, miếu,…
Đũa gỗ samu
Các loại đũa gỗ được sử dụng nhiều tại các gia đình, nhà hàng,… cũng được chế biến nhiều từ gỗ samu với ưu điểm gỗ có mùi thơm nhẹ, thẳng, không cong vênh và chịu được lực uống, ép nhẹ mà không bị gẫy.
Tinh dầu samu
Tinh dầu samu trong y học, có khá nhiều tiềm năng được khai thác từ loại cây này, cụ thể tinh dầu được triết xuất có tác dụng hỗ trợ các bệnh xương khớp, bỏng, các vết thâm tím – bầm dập, bệnh trĩ nội, trĩ ngoại, mụn, các bệnh ngứa ngáy lở loét,…
Trồng làm phong cảnh
Với đặc điểm cây cao, mọc thẳng, dáng đẹp chính vì vậy tại các thành phố lớn nhỏ trên cả nước, trường học, bệnh viện, công viên, đường phố loại cây này được trồng như một loại cây cảnh khá được ưa chuộng.
Các biện pháp trồng và khai thác
Hiện nay cây gỗ Samu già trong tự nhiên thường có dấu hiệu tại sinh kém bằng trồi chính vì vậy tại Việt Nam, các biện pháp nhân giống đã được phát triển từ nhiều năm mang lại hiệu quả cao tại các trang trại, viện nghiên cứu hoặc thậm chí từ cả những người nông dân.
Tiêu biểu có nông dân Vừng Chả Chống dân tộc người Mông tại Kỳ Sơn Nghệ An sở hữu khoảng 1500 cây Samu. Ngoài ra còn nhiều rừng trồng gỗ thay thế việc khai thác trong tự nhiên mang lại hiệu quả kinh tế cao với trữ lượng 300 – 400m3/1ha, tăng trưởng 10 – 15m3/1ha/1 năm.
Trên đây là một số chia sẻ về dòng gỗ Samu đang có mặt trên thị trường. Hi vọng qua những thông tin trên, bạn đọc sẽ có thêm những kinh nghiệm bổ ích trong quá trình lựa chọn loại gỗ thích hợp cho các hạng mục thi công nội thất trong tương lai của mình.
