Gỗ lũa là gì? Làm sao để phân loại gỗ lũa
Gỗ lũa là một loại gỗ đẹp phải được gán với cái tên nghệ thuật, được các đại gia, người chơi đồ cổ, cây cảnh săn lùng để sở hữu. Vậy bạn đã đã biết gỗ lũa là gì, nó được hình thành từ đâu và có giá trị ra sao,…. Hãy tìm hiểu ngay để có câu trả lời tốt nhất nhé.
Tham khảo thêm:
- Gỗ Tần Bì là gì? Gỗ Tần Bì có tốt không?
- Bảng báo giá cửa gỗ tự nhiên, khuôn cửa gỗ mới, hiện đại 2018
- Mẫu cửa gỗ tự nhiên 2 cánh đẹp, đem lại vẻ đẹp mới cho mặt tiền ngôi nhà
Gỗ lũa là gì?
Chắc hẳn các bạn đều tò mò và chưa biết gỗ lũa là gì? Gỗ lũa thường là phần gốc của các loại cây gỗ tự nhiên cổ thụ lâu năm, sau khi chết, các loại gỗ lũa chất lượng cao và đẹp thường tìm thấy dưới các lòng sông, suối, do dòng chảy của nước gỗ cây bị bào mòn và hóa thạch (có thể lên đến hàng trăm, hàng ngàn năm) nên mỗi gốc có một hình thù độc nhất vô nhị không gỗ nào giống gỗ nào.
Để trở thành gỗ lũa thì các loại gỗ thông thường khó có thể chịu được tác động từ tự nhiên để trở nên hóa thạch mà thường mục nát. Chính vì vậy để trở thành gỗ lũa thì chủ yếu là các cây gỗ quý, có tỉ trọng gỗ lớn và chắc như: Gỗ hương, gỗ mun, gỗ lim, gỗ nghiến, gỗ táu, gỗ muồng đen,..
Ngoài ra cũng có cách thức lấy gỗ khác đó là đào từ các gốc cây cổ thụ trong tự nhiên sau đó đục đẽo lấy phần lõi (xương gỗ) thành các tác phẩm nghệ thuật.
Ưu điểm của gỗ lũa
Chúng ta vừa được biết gỗ lũa là gì, vậy còn ưu điểm của nó như thế nào?
Gỗ lũa rất cứng, chắc, không mục, không bị mối mọt, gần như không bị ảnh hưởng bởi các điều kiện tự nhiên.
Gỗ lũa có hình thù độc đáo và không trùng lặp.
Chế tác gỗ lũa như thế nào
Những kiệt tác gỗ lũa vô giá hiện nay tại Việt Nam và một số nước trên thế giới thường được các nghệ nhân có tay nghề cao chế tác. Công việc chế tác quyết định phần lớn sự thành công của một sản phẩm gỗ lũa, chính vì vậy trước khi chế tác người nghệ nhân cần phải tính toán rất kỹ lưỡng để tạo ra một sản phẩm nghệ thuật để đời.
Công việc chế tác này phải làm hoàn toàn một cách thủ công, tỷ mỉ không đơn giản như chúng ta vẫn hay nghĩ. Một sản phẩm độc đáo có thể mất thời gian chế tác lên đến nhiều năm.
Nguyên tắc cơ bản tạo nên sự độc đáo của loại gỗ này đó là trong khi chế tác vẫn giữ được các đường nét tự nhiên của gỗ, hình thù có ý nghĩa nhất định, mang tính nghệ thuật cao, điều tạo nên sự thành công và độc nhất vô nhị cho loại gỗ này.
Việc chế tác gỗ lũa thường không có xưởng mà thường được làm tại nhà các nghệ nhân có tiếng, việc chế tác đòi hỏi tính sáng tạo và thời gian thay vì việc làm ồ ạt như các sản phẩm gỗ thông thường khác.
Làm sao để phân loại gỗ lũa
Hiện nay trên thế giới có 3 loại gỗ lũa chính cũng là các điều kiện tự nhiên phổ biến tạo ra 3 loại gỗ này, mỗi loại lại có những đặc điểm riêng biệt cũng như giá trị khác nhau, vậy làm sao để phân loại gỗ lũa? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ngay dưới đây:
Gỗ lũa dưới sông suối
Đây là một loại phổ biến của gỗ lũa, trong tự nhiên các đợt lũ lụt khiến các cây gỗ to đã chết không còn bám chắc vào đất sẽ bị cuốn trôi xuống sông, chôn vùi trong bùn. Đặc điểm của loại gỗ lũa dạng này đó là thường là có màu đen bóng. Đặc điểm này giúp ta dễ dàng phân loại gỗ lũa.
Việc khai thác thường gặp nhiều khó khăn vì đây thường là những cây gỗ lớn, nhiều khối gỗ nặng hàng tấn, việc đưa được gốc cây lên trong điều kiện sông suối sâu trong rừng là một thử thách lớn đối với những người chuyên săn gỗ lũa.
Gỗ lũa trong lòng đất
Khai thác loại gỗ này có hai cách chủ yếu đó là đào cẩn thận xung quanh gốc tránh làm đứt rễ mất giá trị của gỗ, cách thứ hai đó là đợi những ngày sau mưa lớn đất mềm sẽ tiến hành phun nước cho lũa hết đất xung quanh cây.
Ưu điểm của loại gỗ này đó là giữ được cả bộ rễ tự nhiên thành trùm, màu, vân gỗ,… Dễ dàng tạo hình, làm kệ trang trí kết hợp với các đồ nghệ thuật khác.
Gỗ lũa dưới mưa, gió
Không giống như hai loại gỗ trên thường được tạo ra trong rừng sâu, loại gỗ này được tạo ra chủ yếu từ các vùng rừng ở nơi bán xa mạc trên thế giới. Với điều kiện nắng gió tự nhiên gỗ bị bào mòn cho đến khi còn trơ lõi, đây là loại gỗ được giới chơi đồ cổ đánh giá cao do mức độ hiếm, vân đẹp, độ bền của chúng.
Ứng dụng của gỗ lũa
Hiện nay gỗ lũa được coi là một trong những đồ trang trí nghệ thuật xa xỉ, có giá trị thẩm mỹ rất cao và nó được ứng dụng thế nào trong cuộc sống hàng ngày.
Gỗ lũa dùng làm đồ trang trí
Các vật dụng trang trí nhỏ trong nhà, bàn làm việc, vật trang trí xe ô tô,… thường được nhiều người lựa chọn với các mảnh gỗ lũa như một nhánh gốc hoặc một mảnh gỗ.
Hiện nay các mảnh gỗ được bán khá phổ biến do việc khai thác gỗ khó trọn vẹn thường có những mảnh vỡ, gãy,… Chính vì vậy các sản phẩm mảnh được bán lẻ làm đồ trang trí trên thị trường khá phổ biến cho bạn lựa chọn.
Ngoài ra một số gốc cây cũng được chế tác làm bàn trà, bàn uống nước cũng rất được yêu thích hiện nay.
Gỗ lũa dùng làm tượng phật
Từ thời xa xưa, các sản phẩm gỗ lũa quý hiếm và lớn cũng được điêu khắc, chế tác tượng phật cho các ngôi chùa lớn và nổi tiếng như: Phật nhi lặc, quan âm bồ tát,… Một số đó vẫn còn tồn tại đến ngày nay và có giá trị về mặt nghệ thuật cũng như truyền thống rất cao.
Hiện nay gỗ lũa ít được dùng để chế tác tượng phật hơn, một số chế tác mới hiện nay đa phần làm giả gỗ lũa với các gốc cây lâu năm được chế tác thủ công.
Gỗ lũa làm nghệ thuật
Những sản phẩm gỗ lũa cao cấp và quý hiếm nhất hiện nay thường được các đại gia thu mua để chế tác nên những siêu phẩm độc nhất vô nhị có tiền cũng khó mua nổi.
Tại đại lễ 1000 năm Thăng Long rất nhiều các kiệt tác nghệ thuật gỗ lũa trên cả nước được quy tụ trưng bày trong một dịp duy nhất phục vụ khách tham quan và khách du lịch trong và ngoài nước có cơ hội thưởng thức.
Gỗ lũa dùng làm trang trí thủy sinh
Ngoài các ứng dụng truyền thống, ngày nay các bể cá cảnh, bể thủy sinh cũng sử dụng gỗ lũa để trang trí tạo nên sự độc đáo rất được giới nghệ thuật đánh giá cao.
Trước khi cho vào bể thủy sinh, gỗ lũa cần được lựa chọn kỹ lưỡng, xử lý thường với nước oxi già, phơi nắng trong vòng 1 tuần hoặc luộc 2 – 3 lần với nước muối để loại bỏ các độc tố, các chất có thể gây hại cho cá cảnh.
Gỗ lũa không giống bất kỳ một sản phẩm gỗ thông thường nào khác, nó mang tính nghệ thuật, là sự kết hợp của tự nhiên và bàn tay khéo léo cũng như trí sáng tạo của người nghệ nhân tạo nên.
Việc chế tác gỗ cũng không theo một khuôn mẫu cụ thể nào, nó hoàn toàn thuận theo tự nhiên (dáng gỗ, hình thù) và người nghệ nhân dựa theo tự nhiên đó mà sáng tạo nâng tầm của những khúc gỗ vô tri vô giác chôn vùi trong đất, bùn hàng chục, hàng trăm năm trở thành một kiệt tác nghệ thuật.
Qua bài viết này hi vọng bạn đã hiểu hơn về gỗ lũa là gì, chế tác, phân loại gỗ lũa và ứng dụng của gỗ lũa,… Chúc các bạn thành công.
